Αλκμαίων ο Κροτωνιάτης- τί είπε ο άνθρωπος!

1^η Δημοσίευση: 12-07-2011

O Αλκμαίων ο Κροτωνιάτης (περ. 500 π.Χ.) απ’ ότι διαβάζουμε (www.mousa.gr) ήταν Πυθαγόρειος φιλόσοφος, ιατρός και φυσικός. Προσωπικός μαθητής του Πυθαγόρα, συγκαταλέγεται σ’ εκείνους που είχαν την τύχη να γνωρίζουν από κοντά το μεγάλο δάσκαλο και να εργαστούν μαζί του. Είναι ο πρώτος που ανεγνώρισε τον εγκέφαλο ως κεντρικό όργανο με το οποίο συνδέονται όλες οι αισθήσεις.

Ο φιλόσοφος αυτός όρισε την υγεία ως μια κατάσταση ισονομίας, δηλαδή ίση διακυβέρνηση από όλα τα μέρη του οργανισμού, ενώ τη μοναρχία, δηλαδή την κυριαρχία ενός μόνο μέρους, τη θεώρησε ως ασθένεια. 

Για μια ακόμη φορά, η υπέρτατη σοφία αναβλύζει αβίαστα από την Αρχαία Ελλάδα και μάλιστα από μια ανύποπτη πηγή (αλήθεια, πόσοι γνωρίζουμε τον Αλκμαίονα τον Κροτωνιάτη;). Κι όμως η θεωρία του ότι η κυριαρχία ενός μόνο μέρους θεωρείται ως ασθένεια έχει εφαρμογή και στη σύγχρονη ζωή, ιδιαίτερα αν κάνουμε αναγωγή σε μια ευρύτερη έννοια υγείας και οργανισμού. Γιατί, δεν είναι πράγματι ασθένεια (ανθρώπων και λαών) η ανισόρροπη κυριαρχία ενός μόνο μέρους; Η κυριαρχία της επάνω κεφαλής οδηγεί σε μονομέρεια, όπως εξάλλου και η κυριαρχία της (επιτρέψτε μου να είναι χυδαία αλληγορικός στην περιγραφή μου) κάτω κεφαλής.

Καταλήγουμε και πάλι στον αέναη αναζήτηση της αρμονίας που είναι δυσεύρετη αλλά απαραίτητη, αφού η απόκλιση από αυτήν οδηγεί σε συναισθηματική αιώρηση. Σκέφτομαι όμως ότι αυτή η ισορροπία μπορεί να επιτευχθεί ακόμα και με την εξουδετέρωση αντίρροπων δυνάμεων που καταλήγουν να κινούν τελικά τους κατόχους των δυνάμεων αυτών προς την ίδια κατεύθυνση. Χαρακτηριστικό παράδειγμα που το έχω ζήσει πλειστάκις: η άγνοια φόβου του εριστικού έφηβου συναντά τη γνώση θανάτου του αγιορείτη μοναχού και απελευθερώνει το άφοβο βήμα τους στον ίδιο δρόμο προς ένα άγνωστο αύριο.