Γιατί δεν είμαι μποέμ (bohème)

Την προηγούμενη Κυριακή, ένας φίλος με το οποίο είχα μια πνευματική συζήτηση με μεταφυσική διάθεση, με αποκάλεσε –θέλοντας μάλλον να με καλοκαρδίσει!-  “μποέμ”. Αυτός μπορεί να μην ήξερε τί ακριβώς μου έλεγε. Τώρα που πέρασε λίγος καιρός από την προσφώνηση, σκέφτομαι οτι μπορεί και εγώ να μην ήξερα τί άκουγα.

Σύμφωνα με το Μείζον Ελληνικό Λεξικό των Τεγόπουλου-Φυτράκη, στο λήμμα «μποέμ» παρατίθενται τα εξής:

μποέμ: (ο) άκλ. ουσ.  ο αδιάφορος ή αδύναμος να φροντίσει για το αύριο: ωστόσο του άρεσε να ζει αμέριμνα τη ζωή ενός πλούσιου μποέμ (Γ. Σεφέρης) | (ειδ.) καλλιτέχνης ή λόγιος που ζει φτωχικά αλλά ξένοιαστα.

Αναλύοντας αυτό, δε με βρήκα πουθενά! Ούτε αδιάφορος είμαι για το αύριο, ούτε αδύναμος να φροντίσω την οικογένειά μου κι εμένα τον ίδιο γι αυτό. Επίσης ούτε καλλιτέχνης είμαι, ούτε λόγιος, αν και αυτό το τελευταίο ίσως θα το ήθελα. Κι ούτε φτωχικά ζω (αν και αυτό μπορεί να μου έκανε καλό) και σε καμμία περίπτωση ξέγνοιαστα: Είμαι διαρκώς αγχωμένος με κάθε τι που στροβυλίζει στο μυαλό ενός νεο-έλληνα αυτήν την εποχή. Τελικά, αυτός ο ορισμός του «μποέμ» περιγράφει έναν άλλον άνθρωπο, όχι εμένα, νομίζω. 

Και η ανάλυση συνεχίζεται με κάποιες γενικές διαπιστώσεις: 

   Το ότι μπορούμε να θεωρηθούμε μποέμ σε σχέση με άλλους γνωστούς και άγνωστους, δε σημαίνει σε καμμία περίπτωση ότι θα μπορούσαμε να γίνουμε αποδεκτοί από τον κύκλο των αληθινών μποέμ που απ’ όσο μπορώ να καταλάβω, ούτως ή άλλως απέχουν από κάθε είδους αναλύσεις για την κάστα τους και απεχθάνονται την ένταξή τους σε πολιτιστικούς κύκλους, καλλιτεχνικές ομάδες, κοινωνικά clubs με πνευματικές ανησυχίες, κ.ά.

    Οι άνθρωποι που μου αποδίδουν τον όρο μποέμ με διάθεση να με ευχαριστήσουν (να με προσβάλλουν, δε νομίζω), πιθανότατα έχουν μια εντελώς διαφορετική εικόνα ο ένας από τον άλλο για αυτό που μου αποδίδουν και, σε ορισμένες περιπτώσεις διαφορετική από αυτό που στην πραγματικότητα σημαίνει η λέξη. 
   
    Το γεγονός οτι μου αποδίδεται ένας γαλλικός όρος που, σε πρώτη σκέψη, φέρνει στο μυαλό μας την εικόνα μιας καλλιτεχνικής, ιδιόρρυθμης, αφηρημένης προσωπικότητας, που δεν ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για τα εγκόσμια, δε σημαίνει οτι πρέπει να θεωρήσω αυτή την προσφώνηση κατ’ ανάγκη κολακευτική.

 Ωστόσο, εξακολουθώ ανελλιπώς από το 1975 να λατρεύω το Bohemian Rhapsody των Queen, αν και τους ίδιους τους έχω αποκηρύξει.